Gdy magnolie już nie kwitną?

Jak zauważyliście pojawiła się nowa kategoria „Drzewny Gość” – to nazwa drugiego cyklu, który zamierzam rozwijać, zachęcam do lektury i dajcie znać w komentarzach co o nim myślicie 😉

Kwiecień to miesiąc, w którym zawsze (no dobrze prawie zawsze 😉 ) nacieszymy nasze oczy kwiatem magnolii (Magnoliaceae sp.). Piękna aura za oknem zachęca, żeby wybrać się do Ogrodu Botanicznego i podziwiać ten spektakl natury.

Magnolia właśnie ze względu na piękno swych kwiatów jest bardzo często wybierana spośród drzew i krzewów ozdobnych do naszych ogrodów. Magnolie zajmują 3 miejsce w rankingu najchętniej wybieranych drzew i krzewów do ogrodów (ranking e-ogrody.pl)[1]. Niestety często są atakowane przez grzyby i owady, krety też bardzo chętnie podjadają jej korzenie. W dzieciństwie była taka bajka amerykańska The Glo Friends z 1986r. [2]. (Świetliki), w której robaczki świętojańskie walczą z kretami (jak dla mnie kreto-podobnymi osobnikami) (osobiście odbierałam ich trochę jako chuliganów). W jednym z odcinków Świetliki ratują drzewo, którego kwiaty przypominają magnoliowe. Taka odskocznia 😉

Wracając do meritum, w wyniku tych wyżej wymienionych czynników drzewo usycha, umiera, tak więc powstaje pytanie.

Czy można coś zrobić z uschniętym drzewem magnolii??

Otóż oczywiście, że tak to co z prawie każdym (nie polecam egzotycznych ciemno zabarwionych – mansonia, padouk, azobe),

1. Można potraktować jako drewno opałowe i bezpiecznie spalić w kominku [3].

Dlaczego bezpiecznie? Po pierwsze praktycznie nie posiada zapachu, a po drugie i istotniejsze bez obawy, że ulatniające się związki chemiczne spowodują jakieś niepożądane efekty np. halucynogenne – czego można się spodziewać po egzotykach ;). Ten niski zasób w substancje ekstrakcyjne (tak to pojęcie już było) jest również odpowiedzialny za niską odporność drzewa a potem drewna [4,5,6].

Gdy zetniemy naszą uschniętą magnolię (otrzymujemy przekrój poprzeczny) i okorujemy, ujrzymy w centralnej części wyjedzony/rozłożony rdzeń (tworzą go nietrwałe komórki miękiszowe) i dwa pierścienie (oczywiście nie idealne 😉 ). Jeden w środkowej części zazwyczaj szerszy i kilka tonów ciemniejszy to – twardziel (uwaga to jest ona, r.ż.), a na zewnątrz (w części przyobwodowej) węższy jaśniejszy to – biel (ten, r.m.). Nie wszystkie drzewa wytwarzają twardziel (brzoza, buk, olcha, grab).  Również nie u wszystkich drzew wytwarzających twardziel uda nam się gołym okiem rozróżnić ten podział (jodła, świerk, lipa).

Dobrze, to na przykładzie magnolii zatrzymajmy się na chwilę nad tymi pojęciami. Jak już wcześniej napisałam możemy drzewa podzielić pod względem wytwarzania/posiadania twardzieli. Tak więc mamy drzewa beztwardzielowe (w ogóle nie wytwarzają twardzieli) i twardzielowe. Twardzielowe dzielimy na twardzielowe o zabarwionej twardzieli, częściowo-zabarwionej i niezabarwionej.

To teraz czym ta twardziel jest?

Twardziel to nic innego jak drewno, które przestało przewodzić wodę i sole mineralne wskutek procesów twardzielowania czy to cewki u iglastych (zamknięcie jamek) czy też naczynia u liściastych (zasklepienie światła naczyń przez otaczające komórki miękiszowe tzw. wcistkowanie).

Drewno twardzieli jest całkowicie martwe (nie posiada żadnych żywych komórek). Po procesie zamknięcia naczyń, cewek następuje nasycanie ścian komórkowych związkami chemicznymi takimi jak: związki żywiczne, garbniki, barwniki [7]. Związki te jak się domyślacie nie smakują grzybom i owadom – czyli chronią główną mechaniczną część drzewa przed schrupaniem 😉

Gdy już wiecie czym jest twardziel i biel możemy przejść do cech użytkowych i obróbki.

Głównie w stolarce wykorzystuje się Magnolia grandiflora L., Magnolia acuminata L. (zwana drzewem ogórkowym) i Magnolia virginiana L.. Poniżej opiszę właściwości drewna magnolii wielkokwiatowej (grandiflora).

Magnolia wielkokwiatowa jest drzewem osiągającym do 25m, średnica pnia mierzona w tzw. pierśnicy (na wysokości 1,5m) dochodzi do 1m. Gęstość drewna dla wilgotności 12% wynosi 560kg/m³ (podobnie jak nasza najpopularniejsza sosna), jeżeli chodzi o stabilność wymiarową (czyli jak drewno zmienia swoje wymiary pod wpływem wilgoci) to jest również podobnie do sosny (skurcz objętościowy wynosi 12,3%), to oznacza, że średnio trzyma wymiar. Dla porównania drewno teaku (Tectona grandis L.), które wykorzystywane było od dawna do budowy statków, ze względu na odporność na świdraka okrętowca (Teredo navalis) i stabilność wymiarową, skurcz objętościowy wynosi 7,2%. Nawiązując do struktury jest to struktura rozpierzchło-naczyniowa. Drewno jest twardzielowe o zabarwionej twardzieli. Dość szeroki biel w odcieniach od jasno kremowego do szarości, twardziel w tonacjach średni – ciemny brąz niekiedy z zielonymi, fioletowymi a nawet czarnymi pasami [4]. Tutaj moja uwaga KAŻDY Z NAS MOŻE INACZEJ ODBIERAĆ BARWY DREWNA, tak więc nie należy przy identyfikacji makroskopowej (gołym okiem) aż tak się trzymać podanej w źródłach kolorystyki.

Włókna drzewne są proste i tworzą jednolity rysunek, można dostrzec błyszcz (przecięte promienie drzewne, które mają inną gęstość od pozostałych elementów struktury, odbijają inaczej światło i pod pewnym kątem uzyskujemy błyszczenie). Wygląd błyszczu jego układ, rozmiar również jest cechą identyfikacyjną.

Drewno zazwyczaj łatwe w obróbce ręcznymi narzędziami jak i maszynowej, stosunkowo dobrze się klei.

Oprócz drewna opałowego możemy wykorzystać na 2. forniry, 3. sklejkę, 4. ramy mebli tapicerowanych, 5. do wyrobu galanterii drzewnej [4]

a po potraktowaniu wysoką temperaturą i parą wodną 6. drewno do sauny – Thermory magnolia [8].

Myślę, że na dzisiaj wystarczy kolejnej dawki pojęć z drzewnictwa, dziękuję że wytrwaliście do końca 😉

Proszę napiszcie w komentarzach Czy podoba Wam się taka forma przedstawiania rodzajów drewna co byście zmienili? 

Źródła:

1. http://ladnydom.pl/Ogrody/56,113408,8493758,10_najpiekniejszych_drzew_i_krzewow__Posadz_je_jesienia_.html
2. https://en.wikipedia.org/wiki/The_Glo_Friends
3. https://www.penny.pl/porady/magnolia-i-jej-drewno/#more-5220
4. http://www.wood-database.com/southern-magnolia/  – bardzo polecam tę stronę
5. https://www.woodmagazine.com/materials-guide/lumber/wood-species-2/magnolia
6. http://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/encyklopedia-lesna/magnolia-drzewiasta
7. Krzysik F., Biel i twardziel W: Nauka o drewnie, PWN, 1975, 56-64
8. http://www.thermory.pl/produkty/profile/profil-saunowy-magnolia,p1234267571

Zdjęcia i grafiki:

1. http://www.behindthevoiceactors.com/tv-shows/Glo-Friends/Starnose/

2. http://www.wood-database.com/southern-magnolia/

3. https://www.pinterest.co.uk/pin/266134659207870533/

4. http://www.thermory.pl/produkty/profile/profil-saunowy-magnolia,p1234267571